بازتاب نمادین عناصر اربعه در مثنوی
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خوزستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
- author صدیقه حاجیان
- adviser محمود رضایی دشت ارژنه محمد شکرایی
- Number of pages: First 15 pages
- publication year 1391
abstract
مولانا یکی از بزرگترین شاعران عارف ادب فارسی که توانسته است با بیان حقایق عرفانی در قالب حکایات جذاب و دلاویز، مثنوی را در زمره ی یکی از مهمترین متون نظم عرفانی درآورد. در این پژوهش نگارنده کوشیده است که عناصر اربعه را در این اثر بشکوه مورد نقد و بررسی قرار دهد تا روشن شود که مولانا تا چه حد عناصر اربعه را در معانی عرفانی به کار برده و بازتاب نمادین هر یک از عناصر اربعه در مثنوی، تا چه حد برجسته و نمایان است؟ از دیگر سو هر یک از عناصر اربعه، چه بازتاب های نمادینی در مثنوی داشته و بسامد کاربرد نمادین هر یک دارای چه کم و کیفی است. در پایان مشخص شد که از بین عناصر ابرعه در مثنوی آب، دارای بیشترین طیف معناهای نمادین است و باد کم ترین بازتاب نمادین را در این اثر عرفانی دارد. به علاوه عناصر اربعه گرچه در مثنوی در ظاهر و نگاه نخست، ممکن است در معنی حقیقی و قاموسی خود به کار رفته باشد، اما مولانا با توجه به ذوق عرفانی خود و کمک از آیات و احادیث ، بعدی عرفانی برای این عناصر قایل شده و آنها را در فرجام، در معانی عرفانی و نمادین به کار گرفته است.
similar resources
عناصر اربعه و نقش نمادین آن در خمسه ی نظامی
عناصر اربعه ( آب، آتش ، باد ، خاک ) نقش اساسی در تاریخ زندگی و آغاز اندیشه های اسطوره ای بشر داشته و در طی قرون نقش ها ، کارکردها و نمادهای بسیاری را به ذهن انسان متبادر کرده اند . عناصر اربعه در حوزه های گوناگون فلسفی ، تاریخی ، اسطوره ای ، هنری ، ادبی و... جایگاه ویژه ای دارند؛ در حوزه ی ادبی شاعران برای آفرینش آثار ، مضامین ، تصاویر ادبی، بسیار به ویژگی ها ، نقش و نمادهای آن ها توجه داشته ...
15 صفحه اولبررسی بازتاب نمادین آتش در دو داستان مثنوی با رویکرد تطبیقی
آتش از دیرباز به سبب نقشی که در زندگی انسان داشته است، مورد توجه بوده است. یکی از خویشکاری‌های نمادین آتش، تطهیر است. آتش با وجود این که سوزاننده است، پاکی و طهارت را نیز به ارمغان می‌آورد. بنا به باور اساطیری، آتش آوردگاه پاکی و پلیدی است. در این جستار ابتدا به بررسی مفهوم نمادین آتش در اساطیر مختلف پرداخته‌ایم که گذر از آن (آزمون آتش) عروج به مرحله‌ای بالاتر را در خود نمادینه کرده است. پس از ...
full textبازتاب عناصر نجومی در مثنوی معنوی مولوی
شعر فارسی گنجینه ای است که دانش های کهن، از جمله علم نجوم را که در شمار قدیمی ترین آنهاست، به خود اختصاص داده است. تحقیق در متون ادبی و غور در آنها نشانگر این واقعیت است که علم نجوم با بسیاری از مسائل و معماهای خود در دوره های معینی، بیش و کم شعر و نثر فارسی را میدان ظهور خود ساخته است. آن چنان که درک مفاهیم بسیاری از آنها(متون ادبی) بدون آشنایی با اصطلاحات مربوط به این علم میسر نخواهد بود، یا ...
بازتاب نمادین آب در گسترة اساطیر
به دلیل اهمیت آب در باروری و زایندگی طبیعت، بخش مهمی از اساطیر به این عنصر حیاتی اختصاص یافته است. آب و ابرهای باران‌زا در گسترة اساطیر، گاه به شکل زن و گاو پدیدار شده است که اژدهایی (نماد خشکسالی) با حبس آنها، مانع طراوت و زایندگی طبیعت می‌شود. سپس پهلوانی با شکست اژدها و آزادی گاوها یا زن‌های در حبس (آب و ابرهای باران‌زا) دوباره زایندگی و سرسبزی را به طبیعت بازمی‌گرداند. در این جستار، اهمیت آ...
full textبررسی بازتاب نمادین آتش در دو داستان مثنوی با رویکرد تطبیقی
آتش از دیرباز به سبب نقشی که در زندگی انسان داشته است، مورد توجه بوده است. یکی از خویشکاری های نمادین آتش، تطهیر است. آتش با وجود این که سوزاننده است، پاکی و طهارت را نیز به ارمغان می آورد. بنا به باور اساطیری، آتش آوردگاه پاکی و پلیدی است. در این جستار ابتدا به بررسی مفهوم نمادین آتش در اساطیر مختلف پرداخته ایم که گذر از آن (آزمون آتش) عروج به مرحله ای بالاتر را در خود نمادینه کرده است. پس از ...
full textبازتاب تأویلهای قرآنی مثنوی مولوی در مثنوی های سلطانولد
مثنوی معنوی از آثار بزرگ عرفانی است که مولوی در این مجموعه با گفتمان قرآنی خود آموزهها و تعالیم بسیاری را در اختیار سالکان قرار میدهد. وی در عرصۀ تأویل آیات قرآن نیز نظرات خاصی دارد و با ذوق عرفانی خود سعی کرده جوانب مختلف معنایی آیات قرآن را تشریح کند. اولین کسی که به تقلید از مولانا به سرودن مثنوی پرداخت و از آموزههای مثنوی معنوی بهره برد، فرزندش سلطانولد است؛ وی اگر چه در عرصۀ عرفان به ت...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خوزستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023